Przejdź do głównej zawartości

Polskie tłumaczenia


Na pomysł tej notatki wpadłam już w piątek, gdy zobaczyłam nowy komiks WydawNICtwa. Dotyczył on tłumaczeń, a podany przykład to słowo "pathetic" przetłumaczone jako "patetyczny". Odbiór tekstu zmienia się całkowicie, gdy zamiast "jakiś ty żałosny" przeczytamy "jakiś ty patetyczny", prawda?


Ostatnio, jak wiecie, czytałam "Pięćdziesiąt twarzy Greya" i niesamowicie irytowały mnie słowa typu: rany julek, jasny gwint, o kuźwa, święty Barnabo. Czytając drugą część w oryginale, natykam się głównie na słowa: fuck, holy fuck czy holy shit. Czyżby druga część tak zasadniczo różniła się od pierwszej, czy też do polskiego tłumaczenia wkradła się cenzura? Docelową grupą odbiorców tej książki nie jest młodzież, dlaczego zatem przy ostrej erotycznej scenie polskie wydanie książki serwuje nam wykrzyknik w postaci: "rany julek"? 

W tej chwili nie przytoczę dokładnych przykładów, ale czytałam książki, które tłumaczenie odzierało z całego klimatu. I nawet dobry redaktor nie uratuje sytuacji, gdy tłumacz nie wczuje się w atmosferę oryginalnego tekstu.

Natomiast przykładem świetnego tłumaczenia, który akurat przyszedł mi do głowy, są "Rzeczy niekształtne". Ale... "Unshapely Things" na język polski przełożył Jarosław Grzędowicz. I to chyba mówi samo za siebie. Świetny autor doskonale sprawdził się w roli tłumacza. 

Być może właśnie osobom, które same piszą, łatwiej jest zrozumieć pewne niedopowiedzenia autora oryginalnej treści. Łatwiej odbierać i "wsiąkać" w tłumaczony tekst. A może to kwestia doświadczenia? Uważam, że może też być tak, że dobry tłumacz jest w stanie nieco uratować nie najlepszą książkę. Ale niestety takie przypadki są znacznie rzadsze. 

Tak naprawdę nie mam pojęcia w czym tkwi problem w przypadku kiepskich polskich tłumaczeń. Wiadomo, że każdy popełnia błędy, ale gdy cała książka staje się jednym wielkim błędem, to już ciężko mi to przełknąć. I nie mogę oprzeć się wrażeniu, że wiele książek powinno się czytać tylko i wyłącznie w oryginale.

Komentarze

  1. Polskie tłumaczenia z reguły są żałosne i śmierdzą cenzurą na kilka kilometrów:D

    Dobry przykład podałaś - Grey - tam w wersji oryginalnej książka jest tak przepełniona zbereźnymi tekstami że od tego samego mamy wypieki na twarzy, a u nas erotyk zmienia się w książeczkę dla młodych dziewczynek które o la Boga podczas swojego pierwszego razu będą krzyczeć " o Barnabab" :D

    Dlatego jeśli mogę - zawsze wolę przeczytać orginał, a potem ewentualnie tłumaczenie;)

    OdpowiedzUsuń
  2. Myślę, że łatwo czyta się książkę w obcym języku kiedy zna się dany język, ale trudno czasami ułożyć odpowiednie i poprawne zdania, aby oddać klimat.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zgadzam się. Sztuką nie jest dosłowne przetłumaczenie, tylko zgrabne połączenie całości.

      Usuń
  3. Czytając książkę zagranicznego autora zawsze zastanawiam się ile w tej opowieści talentu samego autora, a ile tłumacza. Pytanie staje się jeszcze ważniejsze w przypadku, kiedy książka bardzo mi się podoba. Przykładem genialnego tłumacza jest Leszek Engelking, lub choćby Stanisław Barańczak.

    OdpowiedzUsuń
  4. Tak, tak, tłumaczenia zachodnich książek to jedno - bo kultura zbliżona, a weźcie coś azjatyckiego. Tam nie zostaje nawet 40% oryginalnych dialogów czy tekstów.. Wszystko maksymalnie uproszczone i pozmieniane, tak żeby byle matoł był w stanie zrozumieć. I nie chodzi mi tu wcale o cenzurowanie takiego języka jak wspomniany we wpisie.

    OdpowiedzUsuń

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Dlaczego nie musisz kończyć każdej książki? Odzyskaj swoją czytelniczą wolność!

Są książki, które pochłaniamy z drżącymi rękami, jakby świat miał się skończyć, zanim przewrócimy ostatnią stronę. Ale są też takie, które czytamy z wysiłkiem – zdanie po zdaniu. Wmawiamy sobie, że "może się rozkręci", że "skoro już tyle przeczytałam, to szkoda przerywać", albo że "przecież ktoś to kiedyś uznał za arcydzieło". Ile razy tkwiliśmy w opowieściach, które nie dawały nam nic poza frustracją? Ile razy próbowaliśmy "wcisnąć się" w słowa jak w zbyt ciasny garnitur – niewygodny, nie nasz, ale przecież "elegancki", "polecany", "uznany"? Czas powiedzieć to głośno: nie musisz kończyć każdej książki . Nie jesteś zobowiązana wobec autora. Ani wobec recenzji, które miały pięć gwiazdek. Ani wobec siebie z przeszłości, która z entuzjazmem wyjęła tę książkę z półki i postanowiła dać jej szansę. Książki są jak rozmowy Wyobraź sobie. Nie z każdą osobą prowadzisz rozmowę do samego końca. Czasem już po kilku zdaniach czuje...

Recenzja: „Phantasma” Kaylie Smith - gotycka uczta zmysłów, która uzależnia!

To nie tylko jedna z najlepszych książek fantasy, jakie przeczytałam w tym roku. To gotycka uczta zmysłów i emocji – mroczna, gęsta od napięcia, brutalna, zmysłowa i absolutnie uzależniająca. Wchodząc do świata Phantasmy , czułam się, jakbym przekraczała próg nawiedzonego dworu – razem z Ophelią, która z pozoru wydaje się krucha, przytłoczona OCD i ciężarem przeszłości… a potem, z każdą kolejną próbą, staje się coraz bardziej nieugiętą, świadomą siebie kobietą. Nieidealną – i właśnie dlatego tak prawdziwą. Jej wewnętrzna walka, głos cienia, potrzeba kontroli – to wszystko nie znika, ale zmienia się razem z nią. Dojrzałość w wersji dark fantasy? W punkt! Siostrzane więzi i rodzinne cienie Na osobną uwagę zasługuje relacja z jej młodszą siostrą Genevieve – impulsywną, nieprzewidywalną, ale też poruszająco naiwną. To właśnie siostrzana więź, złożona z winy, strachu i głębokiej miłości, staje się dla Ophelii głównym motorem działania. A cień po zmarłej matce – nie tylko ten dosłowny...

Recenzja: „Tajne przez poufne” Magdalena Winnicka - od zgrzytu do mini-zawału z zachwytu!

Bywają takie książki, które zaczynają się od zgrzytu… a kończą nerwowym przewracaniem ostatniej strony i cichym „pani Autorko, jak mogła pani tak zrobić?”. Tak właśnie było z drugim tomem przygód Krystiana i Sary. Początek? Przyznam szczerze – miałam chwilę zwątpienia. Krystian, nasz zimnokrwisty major ABW, zachowuje się jak ktoś, kto chwilowo zostawił mózg we Wrocławiu. Halo, panie majorze – co się stało z twoją żelazną logiką i dystansem? Ale potem... zaskoczyło. I to tak, że przepadłam. Wystarczyło kilkadziesiąt stron, by historia znów mnie porwała – tym razem w upalne rejony Turcji, gdzie nie tylko temperatura, ale i napięcie między bohaterami sięga zenitu. Sara małymi, pozornie niewinnymi krokami zaczyna wchodzić w życie Krystiana. Nie na siłę, nie gwałtownie – tylko z czułością i uporem, który kruszy nawet najbardziej opancerzone serce. A Krystian? Choć udaje, że jeszcze walczy, widać, że przegrał tę bitwę dawno temu. I że to przegrana, która daje mu więcej szczęścia niż jakiekol...